. Bu yazımızda tarih dersi konu anlatımları kapsamında 9. sınıf tarih dersinin 6. ünitesi olan Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri ünitesinin 5. konusu olan Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum Yapısı konusuna yer verdik. Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum Yapısı konusunu “Büyük Selçuklu Devleti’nin yönetim ve toplum yapısını kavrar.” kazanımı çerçevesinde anlattık. Bu Yazının İçindeki Başlıklar Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum YapısıBüyük Selçuklu Devleti’nde Devlet Yönetimi ve TeşkilatıBüyük Selçuklu Devleti’nde DivanlarBüyük Selçuklu Devleti’nde Hukuk SistemiBüyük Selçuklu Devleti’nde OrduBüyük Selçuklu Devleti’nde Toplum YapısıYorumlayalım Siyasetnâme’ye Göre Hükümdarlarda Aranan Özellikler Nelerdir? Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum Yapısı Ders Tarih 9 Ünite Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri Konu Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum Yapısı Kazanım Büyük Selçuklu Devleti’nin yönetim ve toplum yapısını kavrar. Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum Yapısı konusunda öncelikle Büyük Selçuklu Devleti’nde devlet yönetimi ve teşkilatı nasıldır? Büyük Selçuklularda hangi divanlar vardır? Büyük Selçuklularda hukuk sistemi nasıldır? Büyük Selçuklularda ordu yapısı nasıldır? Siyasetnâme adlı kitaba göre hükümdar nasıl olmalıdır? sorularını yanıtladık. Ayrıca Büyük Selçuklularda toplum yapısı hakkında bilgi verdik. Büyük Selçuklu Devleti’nde Devlet Yönetimi ve Teşkilatı Selçuklular Türklerin İslami devirde kurdukları en büyük hanedanlardan biridir 1040-1308. Ülke topraklarının hükümdar ailesinin ortak malı kabul edildiği veraset anlayışına göre yönetim görülür. Merkezi otorite güçlüdür. İslamiyetten önceki Türk devlet geleneği sürdürülür. Abbasi, Sasani ve Gaznelilerin etkisi görülür. Kut inanışı vardır. Hükümdar, halkın her türlü ihtiyacını karşılar. Sosyal adalet hükümdar tarafından sağlanır. Devlet teşkilatını Hükümdar, Hükumet, Hukuk ve Ordu oluşturur. Hükümdarlar tüm yetkiye sahip kişilerdir. Divan’da konuşulan devlet sorunların son sözcüsü de hükümdar olur. Hükümdar verdiği kararları töreye ve İslam hukukuna dayandırmak zorundadır. Hükümdarın adına para basılır, hutbeler okunur, tuğrası çekilir. En büyük görevleri adaleti sağlamaktır. Sarayda üç önemli bölüm bulunur. Bunlardan birincisi hükümdar ve ailesinin yaşadığı yer, ikincisi devletin idare edildiği merkez ve üçüncüsü devlet memuru yetiştiren okullardır. Sarayda görevli kişiler; Hacibü’l Hüccab saraydaki tüm işlerden sorumlu kimse Emir-i Ahur Binek hayvanların bakımını üstlenen kimse Çaşnigir Hükümdara götürülecek yiyecekleri denetleyen kimse Candar Saray muhafızları Camedar Giyim- Kuşam ile sorumlu kimse Serhenk Törenlerde ve etkinliklerde trafikle ilgilenen kimse Emir-i Silahtar Silahları muhafaza eden kimse Emir-i Meclis Saraydaki aşçı Abdar Sultanın av işlerini düzenleyen kimse Alemdar Savaş esnasında bayrak taşıyan kimse Büyük Selçuklu Devleti’nde Divanlar Divan, büyük Selçuklu döneminde devlet işlerinin görüşüldüğü yer olarak bilinir. Bu divanlar arasında en bilindik olanı devletin merkezinde bulunan Büyük Divan Divan-ı Saltanat’dır. Büyük Divan dışında dört farklı Divan bulunur. Bunlar İstifa Divanı Devletin mali işlerinden sorumlu olan, her vilayetin masraflarını denetleyen divan. Bu divanın başındaki kimse “Müstevfi” olarak adlandırılırdı. Divan-ı Arız Başka bir deyişle millet savunma bakanlığı. Askerlerin maaşının temin edilmesini sağlayan divan. Ayrıca ordunun tüm ihtiyaçlarından sorumludur. Müşrif Divanı Devlet işlerini denetleyen, gidişatın durumuna bakan divan. Müşrif divanındaki reislere işraf-ı Memalik, Sahib ü Divan-ı İşraf-ı Memalik veya İşraf-ül-Memleke denirdi. Bu reisler güvenilir olmalarıyla bilinir ve devlet tarafından titizlikle seçilirdi. Devlette olan biten her şeyi tüm detayıyla bilmekle beraber şehirlerdeki işleyişi yakından gözlemlerlerdi. Tuğra ve İnşa Divanı Devlet içi ve devlet dışı haberleşmeyi denetleyen ve sağlayan divan. Adından da görüldüğü üzere hükümdarın tuğrasını çekmekle yükümlüdür. Tuğrayı çeken kimse divanın reisi, yani “Tuğrai” olarak bilinir. Arazi ve Tayin belgelerinde hükümdarın tuğrası kullanılır. Büyük Selçuklu Devleti’nde Hukuk Sistemi Büyük Selçuklularda hukuk Şer-i ve Örf-i olmak üzere ikiye ayrılır. Şer’i hukukun temeli İslam hukukuna dayanır. Örf-i hukuk ise temelini eski Türk kültüründen alır. Devlet kurumlarının çalışmasını düzenler. Davalarda kadıların başkanlık ettiği mahkemeler kullanılır. Baş kadıya Kadı-ül kudat denir. Baş kadı diğer kadıları da kontrolü altında tutar. Örfi hukuk konuları ile ilgilenen mahkemelerin başı ise Emir-i dad idir. “Yüksek mahkeme” anlamına gelen Divan-ı Mezalim’e başkanlık eden kişi sultandır. Ordu mensuplarının davaları ile birlikte askeri davalara bakan kimselere ise Kazasker denir. Şer-i sözcüğü; Şeriata göre anlamına gelir. Şeriat, islamın kaynaklarına Kur’an, Hz. Muhammed dayanan, islam temelli kurallar bütününüdür. Örf-i sözcüğü ise örf niteliğinde olan anlamına gelen, Türk gelenek-göreneklerine göre düzenlenmiş kanunlardan oluşan kurallar bütünüdür. Büyük Selçuklu Devleti’nde Ordu Kalıcı bir yaşam stili benimsenmediği için Selçukluların gezici hastane ve hamamları vardı. Orduda hafif silah olarak ok, kılıç, yay, kalkan, sökü, bozdoğan topu , gürz, balta, nacak, pala, zırh gibi aletler kullanılırdı. Ordunun silahları en kaliteli malzemelerden yapılır, bu araç gereçleri bir araya getirmek için işinde uzman ustalar görevlendirilirdi. Büyük Selçuklu ordusu, zamanının en güçlü ordusu olarak bilinmekteydi. Ordu 6 bölümden meydana gelmekteydi. Bunlar; Guleman-ı Saray İşçileri, eski zaman ismiyle “köleler” bir araya toplar, özel bir eğitim vererek orduya katardı. Hassa Askerleri Atlı askerlere denir. Çeşitli türk boylarının bir araya gelmesiyle oluşur. Melik ve Valiler Melikler ve valiler, sadece savaş zamanı sultanın ordusuna katılan askerlerdi. Askeri eğitime katılmakta zorunlu tutulmazlardı. Bağlı Devlet ve Beyliklerin Askerleri Büyük Selçuklu devletine bağlı bu askerler de savaş zamanı sultanın ordusuna katılır, savaşa destek verirlerdi. Türkmenler Bu askerler, gönüllülük esası savaşırlardı. Sultanın ordusuna katılmaları zorunlu tutulmazdı. Sipahiler Toprak sahibi kimselerin gelirlerinin bir bölümü ile beslemek zorunda oldukları askerleridir. Toprak sahibi kimseler, diğer bir değişle iki ayrı vergi öderdi. Bu vergilerden biri Sipahiler için ayırılmıştı. Büyük Selçuklu Devleti’nde Toplum Yapısı Selçukluların sosyal yapısı, Orta Çağ Avrupa’sından oldukça farklıdır. Toplum; Selçuklu hanedan ve mensupları başta olmak üzere hem askeri hem mülki rical ile devlet teşkilatı dışında kalan kısımdan meydana gelse da Avrupa’daki gibi sınıf veya Hindistan’daki gibi kast sistemi mevcut değildi. Hanedan ve ileri gelenlerin önemli yetkileri bulunsa bile şehirde ve köyde yaşayan halk, kanun karşısında hak ve vazifelere sahipti. Köylü halk, toprağın has ve ikta oluşuna göre hükûmetin kuralları altında çalışırdı. Vergisini vermekte zorunluydu. Mülk olan topraklar, miras yoluyla çocuklara ve torunlara geçerdi. Selçuklularda devlete ait olan topraklar dört bölümde değerlendirilirdi. Bunlar Has arazi Bu arazilerin gelirleri Hükümdara ait idi. İkta arazi Büyük Selçuklu Devleti, sahip olduğu toprakları emirlere, valilere ve komutanlara bölüştürerek “ikta” olarak vermiştir. İkta sahipleri, kendilerine verilen araziden elde edilen gelirlerle geçinirlerdi. Mülk hususi arazi kişinin kendisine ait arazidir. Arazi sahibi kimse isterse araziyi miras bırakabilir, satabilir veya vakfedebilirdi. Vakıf arazi Resmi ve sosyal kurumların kurulması ve masrafların karşılanması için ayırtılan topraklardır. Yorumlayalım Siyasetnâme’ye Göre Hükümdarlarda Aranan Özellikler Nelerdir? 1. Devlet, kolay kolay herkese nasip olmayacak büyük bir nimettir. Bu nimete sahip olan kimse, âhirette büyük bir külfetle de karşı karşıya olduğunu bilmelidir. Fırsat eldeyken devletin malını devlet için harcamalı, dünyalık yığmak yerine âhiret için hazırlık yapmalıdır. Kendisi son derece rahat yaşarken halkı yoksulluk çeken devlet adamını çetin bir hesabın beklediği çok açıktır. Hazret-i Ömer dahi bu azaptan korkuyorsa, diğerlerinin vay haline! 2. Devlet işlerinde vazife yapanlar, başkalarının hakkına çok kolay ulaşabildikleri, bütün gücü kendilerinde gördükleri için, yaptıkları her iş kayıt altında olmak zorundadır. Devletin vazifelendirdiği birisi, mazlumun, yetim ve fukaranın hakkını yerse, vay o devletin haline! 3. Herkes liyakatine göre değerlendirilmelidir. Kişide aranması gereken şey mal mülk değil hünerdir. Soyu sopu belli olan kimseler varken devlet vazifesi ne idüğü belirsiz olanlara verilmemelidir. Devletin bekası için, ehil olmayan kimselere iş buyrulmamalıdır. Bir kişiye birden fazla iş yükleyip, onlarca kişiyi işsiz bırakmak akıl kârı değildir. Devlet adamı bunun dengesini gözettiği sürece iyi bir devlet adamıdır. Aksi takdirde saltanatının zeval bulması çok yakın olacaktır. 4. Devlet işlerinde dini bütün, Allah korkusu olan, haram yemekten kaçınan bir yardımcıyı herkes ister. Ancak aksi durumda, yardımcı yerine bir casus beslenmiş olur. Bu da devletin bekâsını temelinden sarsacak mahiyette bir olumsuzluktur. 5. Devlet işlerinde vazife yapanlar, iyi ya da kötü olabilirler. Halk, iyileri hayırla anarken kötüleri nefretle yâd eder. Sevilen bir devlet adamı olmak varken, arkasından kin duyulan biri olmak akıllı kimsenin yapacağı iş değildir. Zira makam mevki geçicidir, kalıcı olan insanlık ve hayırseverliktir. 6. Devlet adamı zulmetmemeli, zulmetmiyorsa bile vazifelendirdiği adamların zulmedip etmediğini bilmelidir. Yoksa mazlumların ettiği ah, eninde sonunda dönüp kendisini bulacaktır. 7. Merhamet son derece güzel bir haslettir. İnsanoğlu yeri geldiği zaman merhametli olmayı da bilmelidir. Acıma duygusu Allah korkusuyla birleşince, adaletli bir devlet adamı ortaya çıkacaktır. Tarih kitapları, taş kalpli nice devlet adamının kalıcı olmadığını ısrarla yazarken bu gerçeğe işaret etmektedir. 6. Ünitenin Tüm Konuları Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri ünitesinin tüm konularını aşağıdaki başlıklarda inceleyebilirsiniz. 1. Konu Türk-İslam Tarihindeki Siyasi Gelişmeler 2. Konu Türklerin İslamiyet’i Kabulü 3. Konu İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi Türk İslam Dünyasında İlk Edebi Eserler 4. Konu Oğuzların İslamiyet’i Kabulü Büyük Selçuklu Devleti 1040-1157 Büyük Selçuklu Devleti’nin Yıkılışı 5. Konu Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum Yapısı Şu an bu başlıktasınız! Nizamiye Medreseleri Büyük Selçuklu Devleti’nde Kültür ve Medeniyet BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ 1038/1040-1157 I. SELÇUK BEY DÖNEMİ Oğuz Yabgu devleti lX. Yüzyıl sonlarında Seyhun ve Aral gölü kıyısında kurulmuştu. Başlarında Yabgu ünvanlı hükümdarlar bulunduğundan bu ismi almışlardı. Ordularını da Subaşı adı verilen komutanlar yönetirdi. Bir boy teşkilatına sahiptiler. Oğuz Yabgu Devleti 1002 yılında Kıpçak akınları sonucu yıkıldılar. Selçuklar; Oğuzların Uçok kolunun Kınık boyuna mensuptular. Önceleri Oğuz Yabgu devletine bağlı bir boy halinde yaşıyorlardı. 1. Oğuz Yabgu devletinde subaşı olarak görev yapan Selçuk bey; bu devletin yıkılması veya Oğuz Yabgu ile arasının açılması üzerine Cend şehrine gelip yerleşti. Burada Müslümanlığı benimseyerek gayr-ı Müslim Türklerle cihat adına savaşlar yaptı. 2. Selçuk Beyin ölümü üzerine yerine oğlu Arslan Yabgu geçti. II. ARSLAN YABGU DÖNEMİ 1. Arslan Yabgu 1025 yılında Gazneli Mahmud tarafından esir alınınca devletin başına Tuğrul ve Çağrı kardeşler geçti. III. TUĞRUL VE ÇAĞRI BEYLER DÖNEMİ 1. Selçuklular, 1035 Nesa ve 1038 Serahs savaşları ile Gaznelileri yendiler. Tuğrul bey 1038 yılında Gaznelileri yenerek Nişabur’u alıp burada kendi adına hutbe okuttu. Hutbe okunması bağımsızlık sembolu olduğundan, bazı tarihçilerce bu olay Selçuklu devletin kurulduğu tarih olarak kabul edilmektedir. 2. Dandanakan Savaşı 1040Selçuklularla Gazneliler arasında oldu. Gazneliler başında Sultan Mesut bulunuyordu. Sonuçlar a Savaşı Selçuklular kazandı b Selçuklu devleti resmen kuruldu c Gazneli devleti zayıflamaya başladı 3. Pasinler Savaşı 1048 Nedenleri 1 Anadolu’yu fetih amacıyla yapılan keşif savaşıdır 2 Selçuklu ordusu ile Bizans, Gürcü ve Ermeni müttefik ordusuyla yapıldı. Sonuçları 1 Bizans bu savaşı kaybetti 2 Selçukluların Bizansla Anadolunun fethi için yaptıkları en ciddi savaştır 3 Bizansın zayıf olduğu ve Anadolu’nun Türklere yurt olabileceği ortaya çıktı 4 Bizansla bir antlaşma yapıldı. Buna göre Bizans, kendi ülkesindeki camilerde Abbasi halifesi ve Tuğrul bey adına hutbe okumayı kabul etti. 5 Not Bizans’la yapılan ilk antlaşmadır. 6 Gürcü kralı Liparit esir edildi. 4. Tuğrul Beyin Bağdata Gelişi Tuğrul Bey, 1055 yılında Abbasi Halifesi’nin Şii Buveyhoğullarına karşı kedisinden yardım istemesi üzerine Bağdat’a geldi. Abbasi-leri Buveyhoğullarının baskısından kurtardığından Halife tarafından kendisine “Doğunun ve Batının hükümdarı” unvanı verildi. Bu olay, İslam dünyasının Selçukların koruyuculuğu altına girdiğini göstermektedir. Artık Halifenin siyasi kudretini Selçuklular tem-sil ediyordu. √ Tuğrul Bey 1063 yılında öldü. IV. ALPARSLAN DÖNEMİ 1063-1072 Hükümdar Oluşu Beyin çocukları olmadığından yerine Çağrı beyin oğlu Alparslan sultan oldu. 1. Alparslan’ın fetihleri sonucu tüm Azerbaycan, Kuzey Irak ve Suriye’yi Türk yurdu haline getirdi. 2. Malazgirt Savaşı 1071 Nedenleri Türklerin Anadolu’yu kendilerine yurt edinmek istemeleri Bizans’ın Pasinler savaşın intikamını almak istemesi Türkmen baskıları Sonuçları 1 Bizans İmparatoru Romen Diyojen komutasındaki ordu savaşı kaybetti 2 Savaşta, Bizans ordusunda paralı askerlik yapan Oğuz ve Peçeneklerin yardıkları da belirleyici rol oynadı 3 Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı 4 Türkler fazla bir direnişle karşılaşmadan Marmara kıyılarına kadar ilerlediler 5 Bugünkü Türkiye’nin temelleri atıldı 6 Anadolu’da gücü kaybolan Bizans, Balkanlara çekildi 7 Abbasi ve İslam dünyası üzerindeki Bizans baskıları kayboldu 8 Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ilk Türk beylikleri kuruldu. Not Alparslan, Anadolu’yu komutanlarına ikta olarak verdi. Bu olay, Anadolu’da beyliklerin kurulmasına neden oldu. 9 Bizans’la Selçuklular arasında bir antlaşma yapıldı. Buna göre Bizans; Selçuklulara vergi ödeyecekti. Fakat Romen Diyo-jen tahttan indirilince bu antlaşma uygulanamadı. Not Bizans ilk defa B. Selçuklulara vergi ödemeyi kabul etti. √ Bu savaştan sonra doğuya yönelen Alparslan 1072 yılında öldürüldü. V. MELİKŞAH 1072-1092 1. Alparslan’ın ölümü üzerine yerine oğlu Melikşah geçti. 2. Anadolu’nun ve Suriye’nin fethi bu dönemde gerçekleşti 3. Selçukluların sınırlarının en fazla genişlediği devir bu dönem olmuştur. Bu dönemde Selçuklu devletin sınırları doğuda Seyhun ırmağı, Batıda Akdeniz ve Marmara, Kuzeyde Kafkas Dağları, Güney’de Mısır ve Basra körfezine kadar uzandı. VI. FETRET DÖNEMİ 1092-1118 Melikşah’ın ölümünden sonra oğulları Mahmud, Berkyaruk, Sencar ve Mehmed Tapar arasında tahta kavgaları başladı. Bu döne-me Sultan Sencar son vererek devleti yeniden toparladı. VII. SULTAN SENCAR DÖNEMİ 118-1157 1. Sultan Sencar; kardeşlerini yenerek fetret devrine son verip devleti yeniden toparladı. 2. Katvan Savaşı 1141 Büyük Selçuklu Devleti ile Karahıtaylar arasında yapıldı Sonuçları a Selçuklular bu savaşı kaybettiler b Selçuklu devleti bu olay üzerine zayıfladılar. c Bu savaştan kısa bir süre sonra Selçuklu devleti yıkıldı. d Orta Asya; Putperest bir kavmin denetimi altına girme tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. 3. Sultan Sencar’in 1156 yılında Oğuzlar’a esir düşmesi ve ardından 1157 yılında ölmesi üzerine devlet yıkıldı. √ Selçuklu devletin yıkılması üzerine birçok devletlere bölündü. Selçukluların Yıkılmasının Nedenleri 1 Ülkenin Hanedan üyeleri arasında paylaşılması 2 Taht kavgaları 3 Atabeylerin bağımsızlıklarını ilan etmeleri 4 Batınilerin çalışmaları. 5 Not Batıniler; şianın aşırı bir koludur. Bunları, önemli devlet adamlarına suikastlar düzenlediler. 6 Vezir Nizamülmülkün Batınilerce öldürülmesi 7 Haçlı seferleri 8 Abbasilerin Selçuklular aleyhine çalışmaları 9 Oğuzların küstürülmesi Genel Özellikleri 1 Abbasi Halifeliğini ve İslam dünyasını tehlikelere karşı korudular. 2 İslam dünyasının siyasi birliğini sağladılar. 3 Anadolu’yu feth edip Türk ve İslamlaşmasını sağladılar. 4 Haçlı seferlerine karşı koydular 5 İslam dünyasının gelişip yaygınlaşmasını sağladılar. 6 Kurdukları Nizamiye medreseleri ile Sünni inancı Şii Fatımilere karşı korudular ATABEYLİKLER Atabey Büyük Selçuklu Devletinde illere vali olarak gönderilen Şehzadelerin Meliklerin eğitiminden sorumlu olan ve onları yetiştiren kişilere atabey denir. Osmanlılarda ise; bunlara Lala denilmektedir. Selçuklu devletinin zayıflaması üzerine Atabeyler; bulundukları bölgelerde bağımsızlıklarını ilan ederek kendi adlarına dev-let kurdular. Bu devletlere de Atabeylikler denilmektedir. SELÇUKLU ATABEYLİKLERİ 1. İldenizler Azerbeycan Atabeyliği 1146-1226 a Başkentleri Tebriz’dir. b Nahçıvan, Azerbeycan ve Irak bölgesinde kuruldu. c Harzemşahlar tarafından yıkıldı. 2. Salgurlar Fars Atabeyliği 1148-1286 a Başkenti Şiraz’dır. b İran’da kuruldu. c İlhanlılar’a bağlandı. 3. Zengiler Musul, Halep Atabeyliği – 1127-1259 a İmaduddin Zengi, Haçlılarla çeşitli savaşlar yaptı. Urfa’yı Haçlılardan aldı. Bu olay II. Haçlı seferine neden olacak. b Bu devlet önce Fatımilerin sonra Eyyubiler’in egemenliğine girdi. 4. Böriler veya Dımeşk Şam Atabeyliği 1104-1154 a Şam’da kuruldu. b Musul Atabeyliği tarafından son verildi. 5. Beğ-Teginoğulları Erbil Atabeyliği 1146-1232 a Güney Doğu Anadolu ve Suriye’de kuruldu. b Daha sonra Abbasi devletine bağlandı. Büyük Selçuklu Devleti Topraklarında Kurulan Devletler 1. Irak ve Horasan Selçukları 1119-1194 a Sultan Sencar’ın yeğeni Mahmut tarafından Merv merkez olmak üzere kuruldu. b Harzemşahlar tarafından yıkıldı. 2. Kirman Selçukları 1048-1187 a Çağrı beyin en büyük oğlu Kavurd tarafından kuruldu. b Oğuzlar tarafından ortadan kaldırıldı. 3. Suriye Selçukları 1069-1118 a Bugünkü Suriye, Lübnan, Ürdün ve İsrail toprakları üzerinde Atsız ve Şökli tarafından kuruldu. b Merkezleri Dımeşk Şamdır. 4. Anadolu Selçuklu Devleti 1077-1308 Bu konu ileriki sayfalarda detaylı bir şekilde anlatılacaktır. Tarih Dersleri Anadolu Selçuklu Devleti ünitesinin artık sonuna gelmiş bulunuyoruz. Bu yazıda sizlerle beraber ünitenin özeti sayılabilecek ve sınavlarda karşımıza çıkabilecek önemli bilgileri tekrar hatırlıyor olacağız. Ünite ile ilgili sorulara sayfamızı takip ederek ulaşabilirsiniz. Anadolu Selçuklu Devleti Önemli Notlar ✴️ Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurcusu; Kutalmışoğlu Süleyman Şah’tır. ✴️ I. Haçlı Seferi’nde İznik Haçlıların eline geçmiş , bunun üzerine başkent Konya’ya taşınmıştır. ✴️ I. Mesut Dönemi’nde Avrupalılar tarafından Anadolu ilk defa “Türkiye” adıyla anılmaya başlamıştır. ✴️ I. Mesut Dönemi’nde ilk Türkiye Selçuklu parası bakır bastırılmıştır.Ekonomik bağımsızlı kazanılmıştır.. Yine bu dönemde Anadolu Selçuklu Devleti’nin bayındırlık ve kurumsallaşma faaliyetleri başlamıştır. ✴️ II. Kılıçarslan Dönemi’nde Bizans ile Miryokefalon Savaşı 1176 yapılmıştır. Bizans ordusu ağır bir yenilgiye uğramış ve bu savaş sonucunda Anadolu’nun Türk yurdu olduğu kesinleşmiştir. ✴️ II. Kılıçarslan Dönemi’nde, ilk defa altın ve gümüş para bastırılmıştır. Ekonominin güçlendiğini gösterir. ✴️ I. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi’nde Antalya fethedilerek ilk defa denizcilik faaliyetlerine başlandı. Böylece Anadolu Selçukluları ilk defa Akdeniz’e inmiş oldu. ✴️ I. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi’nde Venediklilerle ilk defa bir ticaret antlaşması imzalandı. ✴️ I. İzzeddin Keykavus Dönemi’nde Sinop’un alınmasıyla birlikte Anadolu Selçuklu Devleti ilk defa Karadeniz’e ulaştı. ✴️ I. Alaaddin Keykubat Dönemi’nde , Türkiye Selçuklu Devleti’ni en parlak dönemini yaşadı. ✴️ Yine I. Alaaddin Keykubat Dönemi’nde, Anadolu Türk siyasi birliği büyük ölçüde sağlandı. ✴️ I. Alaaddin Keykubat Dönemi’nde, Kırım’ın Suğdak limanına ilk defa bir deniz aşırı sefer düzenlendi. ✴️ I. Alaaddin Keykubat Dönemi’nde, Harzemşahlara karşı 1230 Yassıçemen Savaşı kazanıldı. Fakat bu savaştan bir süre sonra Harzemşahlar yıkıldı ve Anadolu Moğol istilasına açık hale geldi. ✴️ II. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi’nde ortaya çıkan Baba İshak Babailer İsyanı ise Türkiye Tarihi’nde çıkan ilk dini nitelikli isyandır. ✴️ II. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi’nde İlhanlı Devleti yapılan Kösedağ Savaşı sonucunda Anadolu Türk siyasi birliği bozuldu ve Anadolu’da yeniden birçok beylik kuruldu. Kösedağ Savaşı bu yönüyle 1042 Ankara Savaşı’na benzerlik gösterir.. ✴️ Karamanoğlu Mehmet Bey Dönemi’nde Türkçe resmi dil haline getirildi. Ayrıca Karamanoğulları Beyliği Anadolu’da Türkçeyi ilk defa resmi dil haline getiren beyliktir 13 Mayıs 1277. ✴️ Karamanoğulları, Osmanlıları en fazla uğraştıran beyliktir. ✴️ Karesioğulları Beyliği, Osmanlı’nın aldığı ilk beyliktir. Bu beylik Osmanlı donanmasının temelini oluşturmuştur. Bu bilgiler Ergün YILDIRIM hocamızın notlarından derlenerek hazırlanmıştır. Yazar hakkında Tarih Vakti KPSS ve Diğer Sınavlara Yönelik Tarih Dersleri ve Tarih Blogu

türkiye selçuklu devleti özet 10 sınıf